Sveinn spaki

Spáin rættist. Sveinn varð biskup og Erlendur eignaðist dóttur Þorvarðar

23. biskup var Sveinn, hver að sagður er forspár og framsýnn. Ég vil og nokkuð lítið þar af segja. Hann var prestur í Skálholti og var sendur upp til Torfastaða að messa þar og sá piltur með honum er Erlendur. Svo bar til þá þeir komu í Hóla, fyrir sunnan Hrosshaga, að kom á þá harðviðris fjúk svo að þeir lögðu sig fyrir. Pilturinn sagði hann mundi þaðan aldrei lifandi í burt komast. Prestur sagði hann skyldi bera sig vel:

“Því hér eftir kemur gott og önnur verður þá okkar ævi þá eg er biskup í Skálholti en þú eignast dóttur Þorvarðs á Möðruvöllum og hustrúnnar þar.”

Erlendur svaraði: ” Það veit eg að verða má að þér verðið biskup en það má aldrei ske að ég fái svo ríka stúlku jafnfátækur sem eg er. ”

“Efa þú aldrei,” segir prestur, “guðs gáfur, hans mildi og miskunn því svo mun verða sem eg segi og það til merkis að þá þú ríður til kaupa mun slík skúr koma að menn mundu aldrei aðra þvílíka.”

Í móti morgni létti upp hríðinni og fóru þeir leiðar sinnar til Torfastaða. Svo fór allt og fram kom að Erlendur efldist og varð ríkur og eignaðist dóttur Þorvarðs en Sveinn varð biskup. En sem hann reið til kaupa þá kom svo mikil skúr meðan þeir ríða heim að allt varð hríðvott, en áður var glatt sólskin er þeir komu undir túnið.

Þeir héldu það og svo hefir sagt verið að hann hafi skilið hrafnamál og margt hefir þar verið frá sagt, en það hafa menn ætlað að það muni ekki hrafn hafa verið heldur  eitthvað í hrafns líki, annaðhvort góður eða vondur engill. Hann sagði fyrir vinda og veðráttu og lífsstundir mann og hvernig til mundi ganga í Skálholti eftir sinn dag:

Sá fyrsti biskup eftir sig mundi ekki lengi ríkja. Annar þar eftir mundi staðinn mjög byggja og mesta grjót til hans flytja. Þriði þar eftir, sá mundi mestan grenivið að staðnum draga og kirkjunni, “og má með réttu,” hafði hann sagt, “sá hinn fyrri kallast grjót-biskup en hinn greni-biskup. Þar eftir, með þeim fjórða, munu siðaskipti koma í land á öllu, messusöng og tíðagjörðum, hringingum og helgihöldum og það mun alla tíma aukast með með þeim fimmta og sjötta. Þá vil eg heldur vita son minn búa í Höfða eða vera fjósamann í Skálholti heldur en kirkjuprest, því Skálholt hefur aukist og eflst með herradæmi en það eyðist með eymd og veslingsskap enda er þá þetta land komið undir útlenskar þjóðir.”

Biskupsannálar Jóns Egilssonar, 9. kafli. (Sveinn Pétursson var biskup í Skálholti 1466-1476, en Erlendur Erlendsson varð sýslumaður á Hlíðarenda í Rangárþingi (d. 1495), faðir Þorvarðar og Vigfúsar, lögmanna.)

(Íslenskt þjóðsagnasafn, 3. bindi. 2000. Ólafur Ragnarsson, Sverrir Jakobsson og Margrét Guðmundsdóttir sáu um útgáfuna. Reykjavík, Vaka-Helgafell. Bls. 246-247)

Tengdar sögur

Kirkjubæjarstofa á Kirkjubæjarklaustri

Um vefinn

Vefurinn Sagnir af Suðurlandi er safn þjóðsagna sem gerast á Suðurlandi.