Austur hjá Hörgsdal í Skaftafellssýslu vex birkihrísla einstök, há og fögur, í gilbarmi einum. Ekki má höggva hana upp eða skerða til neinna nauðsynja enda er hún eini skógarviðurinn sem til er í þeirri landareign.

Einu sinni var kvenmaður að reka kýr þar nálægt sem hríslan var. Kýrnar rákust illa og vildu tvístrast, en stúlkan hafði hvorki hund með sér né neitt í hendinni sem baulur gætu haft beyg af. Þegar stúlkan fór fram hjá birkihríslunni verður henni það fyrir að hún brýtur anga af henni eða grein til að hafa í hendinni og slær svo með greininni í einhverja beljuna sem verst rakst þar sem hún gekk í halla. En í sama vetfangi og höggið kemur á hana skellist kýrin niður kylliflöt og lærbrotnar, og var það kennt því að stúlkan hefði barið hana með grein af þessari hríslu sem ekki má skerða með neinu móti.

(Íslenzkar Þjóðsögur og ævintýri/safnað hefur Jón Árnason; Árni Böðvarsson og Bjarni Vilhjálmsson önnuðust útgáfuna. Reykjavík: Þjóðsaga, 1954-1961, 1, bls. 465-466).